18. ve 19. yüzyıllarda Avrupa’da yeni buluşların ve buhar gücüyle çalışan makinelerin ortaya çıkmasıyla beraber artan sermaye birikimi sanayi devrimi kavramını ortaya çıkarmıştır.
Sanayi devrimi 1760’lı yıllarda başlayıp 1830’lu yıllara kadar devam eden İngiltere’de başlayıp tüm dünyayı saran ve günümüzde de hala devam eden bir dönemdir. Sanayi devrimi 1.0, 2.0, 3.0, 4.0 ve 5.0 olarak dönemlere ayrılır.
Sanayi Devriminin Tarihi
Birinci Sanayi Devrimi
Birinci sanayi devrimi üretimin beden gücünü bırakıp makine gücüne geçtiği evredir. Bu döneme Endüstri 1.0 da denir. Birinci sanayi devrimi İngiltere’den başlayarak bütün Avrupa’ya oradan Japonya’ya kadar geniş bir alana yayıldı. Bu yüzden hem dünyayı hem de toplumları etkileyen bir dönemin başlangıcıdır. Sanayi 1.0 dünyada ve toplumlarda bazı etkileri oldu. Bunlar;
İşçi sınıfının ortaya çıkması
Sömürgecilik kavramı
Küreselleşme
Yaşam standartlarının artması gibi sonuçlar ortaya çıkmıştır.
Bu dönemde en önemli kavram sömürgeciliktir. Sanayi 1.0 ham maddesi kömürdür. Bu yüzden ülkeler gelişen ve büyüyen makineleşme sektöründe fabrika kurdular. Böylece seri üretim kavramı ortaya çıktı. Artan üretim sebebiyle ülkeler ham madde arayışına girdiler ve böylece sömürgecilik kavramı ortaya çıktı. Sömürgecilik, bir devletin başka devletleri ya da toplumları siyasi ve ekonomik yönden kendi egemenliği altına almasıdır.
İkinci Sanayi Devrimi
Birinci Sanayi devriminden sonra makineleşmenin ardından teknolojinin gelişmesiyle Başka bir dönem başlamıştır ve bu dönme ”Sanayi 2.0” veya ”Teknoloji Devrimi” denir. 1860’lı yıllarda başlayıp 1914 yılına kadar devam eder. Teknoloji Devrimi çelik, tren rayları, petrol, elektrik ve kimyasal tekniklerin gelişmesiyle oluştu. Özellikle bu dönemde demir yollarının yapılması ulaşım kolaylaşmasına, ham madde teminin kolaylaşmasına ve Üretilen ürünlerin daha uzak pazarlara gitmesini sağlamıştır. İkinci sanayi devriminin ham maddesi elektriktir. 1882’de Edison ile beraber elektriğin makinelerde kullanılmıştır. Bu dönemi temsil eden ülkeler Almanya, İngiltere ve Amerika’dır.
Üçüncü Sanayi Devrimi
Üçüncü sanayi devrimi iki dünya savaşı arasında kalan bir dönemdir. Bu yüzden teknoloji ve sanayideki ilerlemenin diğer dönemlere göre daha yavaş olmuştur. Bu döneme ”Sanayi 3.0” veya ”Dijital Devrim” denir. Bu dönemde 3D yazıcılarının gelişmesiyle parça üretimi artmıştır. Otomasyonun gelişimiyle beraber akıllı robotlar üretilmiştir. Üçüncü sanayi devriminde en önemli gelişme bilgisayarın bulunmasıdır. İlk mikro bilgisayar (Altair 8800) ve S. Jobs ve S. Wozniak’ın Apple’ı kurmasıdır. Dördüncü sanayi devrimi inovasyon kavramı ve ar-ge çalışmaları kavramlarını ortaya çıkarmıştır.
Dördüncü Sanayi Devrimi
Dördüncü sanayi devrimi, ilk kez 2011 yılında Hannover Fuarı’nda Bosch şirketi tarafından söylenmiştir. Almanya bu görüşleri dikkate alarak dördüncü sanayi devrimi yani Sanayi 4.0 resmilik kazanmıştır. Dördüncü Sanayi devrimiyle beraber endüstriyel toplumdan bilgi toplumuna geçilmiştir.
Sonuç olarak sanayileşme makinelerin keşfi, teknolojinin gelişmesi, bilimin ve robotların hayatımıza girmesiyle toplumların yaşam standartları artmıştır. Bununla beraber fabrikaların kurulmasıyla çevre kirliliğine, aşırı ham madde kullanımı kıtlığa yol açmıştır.